Wiedza – klucz do inwestowania na giełdzie
Nabywanie akcji wymaga poznania zasad funkcjonowania rynku kapitałowego. Dotyczy to przede wszystkim gdzie, co, kiedy i jak kupować lub sprzedawać. Jak zawierane są transakcje na giełdzie. Kto to jest inwestor i akcjonariusz, w jaki sposób podejmuje on decyzje, oraz jakie są prawa i obowiązki związane z posiadaniem akcji. Praktycznie każdy może rozpocząć swoją przygodę z rynkiem kapitałowym, zaczynając od inwestowania nawet niewielkich kwot. Warto jednak wcześniej poznać i zrozumieć, jak funkcjonuje rynek i jakie przepisy regulują jego działanie.
Giełda Papierów Wartościowych
Jedną z najbardziej znanych instytucji na rynku kapitałowym w Polsce jest Giełda Papierów Wartościowych. Giełda organizuje obrót instrumentami finansowymi, jest to miejsce gdzie spotykają się w jednym czasie oferty kupujących i sprzedających, w celu wyznaczenia kursu i realizacji transakcji. Obrót na Giełdzie podzielony jest na kilka rynków:
Pierwsza sesja na Giełdzie Papierów Wartościowych miała miejsce 16 kwietnia 1991 roku. Podczas niej jest notowanych pięć spółek Tonsil, Próchnik, Krosno, Kable, Exbud. W ciągu całej sesji inwestorzy zawierają 112 transakcji. Na początku sesja giełdowa ma miejsce raz w tygodniu. Do pięciu sesji w tygodniu Giełda dojdzie stopniowo w 1994 roku.
Popyt i podaż
Poznając rynek kapitałowy, należy dobrze zrozumieć podstawowe mechanizmy jego funkcjonowania, które możemy wyrazić dwoma pojęciami: popyt oraz podaż. Przez popyt rozumiemy zainteresowanie inwestorów zakupem akcji. Analogicznie, przez podaż rozumiemy zainteresowanie sprzedażą akcji przez ich posiadaczy. Na popyt i podaż akcji może mieć wpływ kształtowanie się ich bieżącej ceny. Spadek ceny akcji może na przykład wpływać na wzrost zainteresowania ich zakupem, podczas gdy wzrost może zmniejszać ich atrakcyjność w oczach inwestorów. Zwykle ceny części akcji rosną, innych spadają, co jest związane z bieżącą działalnością spółek i ich wynikami finansowymi, jakie osiągnęły lub w ocenie inwestorów mogą osiągnąć w dającej się przewidzieć przyszłości. Podaż może być uzależniona od różnych czynników. Na przykład inwestorzy sprzedają dane akcje, gdyż zamierzają dokonać inwestycji w inne. Mogą sprzedawać, gdyż osiągnęli zakładaną stopę zwrotu albo też akceptują dotychczasowy spadek ceny i nie chcą ryzykować dalszego spadku wartości posiadanego pakietu. Zachowania szerokiej rzeszy inwestorów są trudne do przewidzenia, nigdy nie wiadomo, jakie są główne przesłanki do sprzedaży posiadanych akcji.
Hossa i bessa
Warto również znać pojęcie hossa i bessa, inaczej rynek byka i niedźwiedzia. W okresie hossy większość akcji rośnie przez dłuższy czas. Coraz wyższe wyceny nie zniechęcają inwestorów do kupna akcji, wręcz przeciwnie wzrost cen akcji przyciąga coraz większą liczbę inwestorów chcących także uczestniczyć w rosnącym rynku. Warto zapamiętać, ceny akcji nie mogą rosnąć w nieskończoność, gdyż w pewnym momencie ich cena nie ma już żadnego związku z faktyczną sytuacją ekonomiczną spółek i oczekiwanymi przychodami w postaci dywidendy, czyli mówiąc w skrócie, z realną ich wartością. Niespodziewanie przychodzi moment, gdy ceny akcji spadają niemal codziennie, ich spadek nie przekłada się na wzrost zainteresowania ich zakupem. Przeciwnie, spadające ceny akcji wpływają na inwestorów w ten sposób, że często gotowi są sprzedawać posiadane akcje taniej niż kupili z obawy przed utratą ich aktualnej wartości, co powoduje dalsze spadki. Mamy wtedy do czynienia z bessą.
Płynność rynku
Przez płynność możemy rozumieć zdolność do szybkiego kupna lub sprzedaży określonego pakietu akcji. Zależy ona od kapitalizacji spółki, liczby akcji będących w obrocie i rozproszenia akcjonariatu. Im większy pakiet akcji chcemy kupić lub sprzedać, tym bardziej zagadnienie płynności jest dla nas ważne. Przykładowo, praktycznie w każdym momencie możemy kupić lub sprzedać mały pakiet akcji największych spółek notowanych na giełdzie. W takim przypadku na rynku zawsze są inwestorzy gotowi kupić lub sprzedać akcje po określonej przez siebie cenie. Im większy pakiet akcji oraz im mniejsza jest płynność akcji, tym trudniej jest dokonywać transakcji. Jest to jedna z przyczyn, dla których niektórzy inwestorzy interesują się z reguły spółkami cechującymi się płynnym rynkiem swoich akcji. Możliwość szybkiego zbycia posiadanego pakietu może być czasem kluczowa, jeżeli inwestor nabiera przekonania, że cena rynkowa jest wysoka i można dostrzec ryzyko jej spadku spowodowane różnymi innymi czynnikami wpływającymi na bieżącą sytuację na rynku kapitałowym. Niska płynność uniemożliwia inwestorowi sprzedaż akcji w krótkim czasie po zadawalającej cenie.
