Wolumen obrotu i liczba otwartych pozycji (LOP)

Inwestorzy oceniający sytuację na rynkach terminowych zazwyczaj posługują się metodą uwzględniającą trzy wielkości – cenę, wolumen i liczbę otwartych pozycji. Ocenia się, że najważniejsza jest cena. Wolumen i liczba otwartych pozycji traktowane są zazwyczaj jako wskaźniki potwierdzające, przy czym wolumen jest ważniejszy. Liczba otwartych pozycji plasuje się na trzecim miejscu. Badania analityczne dowodzą, że poza obserwacją ruchów cen śledzenie wolumenu i liczby otwartych pozycji przynosi niekiedy ważne wskazówki co do kierunku rynku. Mając to na uwadze, sumienny inwestor powinien śledzić wszystkie te wartości. Wolumen jest to liczba kontraktów zawartych w badanym okresie. Liczba otwartych pozycji jest to liczba kontraktów nie upłynnionych do końca dnia.

Należy pamiętać, że liczba otwartych pozycji reprezentuje łączną liczbę otwartych pozycji długich lub krótkich, a nie ich sumę. Do otwarcia kontraktu potrzebny jest kupujący i sprzedający. Oznacza to, że dwaj uczestnicy rynku – kupujący i sprzedający, tworzą tylko jeden kontrakt. Każdy dokonany na rynku obrót wpływa na liczbę otwartych pozycji na jeden z trzech sposobów – liczba otwartych pozycji zwiększa się, zmniejsza się albo pozostaje bez zmian.

Kupujący Sprzedający Zmiana liczby otwartych pozycji
kupuje nową długą
kupuje nową długą
kupuje starą krótką
kupuje starą krótką
sprzedaje nową krótką
sprzedaje starą długą
sprzedaje nową krótką
sprzedaje starą długą
wzrost
bez zmian
bez zmian
spadek

 Przypadek pierwszy obrazuje sytuację, w której kupujący i sprzedający tworzą nowy kontrakt. Druga sytuacja opisuje zakup przez inwestora nowej pozycji długiej i zamknięcie przez sprzedającego starej pozycji długiej, czyli pierwszy inwestor angażuje się na rynku, drugi z niego wychodzi. W konsekwencji nie zmienia się liczba otwartych pozycji. Trzeci przypadek jest podobny, przy czym sprzedający zajmuje nową pozycję krótką, a kupujący zamyka starą pozycję krótką. Efekt jest taki sam, jak w przypadku drugim, czyli sytuacja nie zmienia się. W czwartym przypadku gracze po obu stronach zamykają swoje dotychczasowe pozycje i w efekcie liczba otwartych pozycji obniża się.

Wskazówki dotyczące interpretacji wolumenu i liczby otwartych pozycji

Inwestorzy, przy ocenie kondycji rynku obserwują zmiany dotyczące wolumenu i liczby otwartych pozycji. Poniżej przedstawiono ogólne zasady interpretacji:

Cena Wolumen Liczba otwartych pozycji Rynek
zwyżkująca
zwyżkująca
zniżkująca
zniżkująca
wzrasta
maleje
wzrasta
wzrasta
wzrasta
maleje
wzrasta
maleje
silny
słaby
słaby
silny

W sytuacji, gdy ruchowi cen towarzyszy zwyżka wolumenu obrotów i zwyżka liczby otwartych pozycji, tendencja powinna być kontynuowana. W przypadku, gdy obniża się wolumen i liczba otwartych pozycji, rośnie prawdopodobieństwo zmiany dotychczasowej tendencji.

Przykład rynkowy – interpretacja wolumenu i LOP.

Spadek wolumenu obrotów i liczby otwartych pozycji zwiększają prawdopodobieństwo końca lub korekty tendencji wzrostowej.

Przykład rynkowy - interpretacja wolumenu i LOP

Wysokość wolumenu obrotów określa siłę i tempo ruchu cen. Obserwując wielkość wolumenu wraz z ruchem cen można łatwiej zmierzyć zmiany zachodzące odnośnie sił popytu i podaży. Wolumen może zatem potwierdzić ruch cen albo ostrzec przed możliwą zmianą dotychczasowej tendencji. W skrócie możemy przyjąć, że wolumen powinien wzrastać zgodnie z kierunkiem aktualnej tendencji. Oznacza to, że w trendzie wzrostowym wolumen powinien rosnąć w miarę wzrostu cen, natomiast przy lokalnych korektach, wartość wolumenu powinna spadać.

Kluczowe jest dostrzeżenie oznak rozbieżności. Taka sytuacja występuje, gdy trend cenowy przekracza poprzednie maksimum przy zniżkującym wolumenie obrotów. Dywergencja ta informuje o malejącym zainteresowaniu kupnem. Dopełnieniem negatywnego zjawiska będzie wzrost wolumenu obrotów przy spadku cen.

Przy trendzie spadkowym wolumen powinien rosnąć przy obniżaniu kursu spółki, natomiast wzrostowym korektom powinna towarzyszyć niższa aktywność inwestorów. Jeżeli zależność ta pozostaje bez zmian, trend spadkowy powinien być kontynuowany. Gdy opisywana zależność ulegnie zmianie, pojawia się ostrzeżenie o możliwej zmianie kierunku. Mówi się, że wolumen wyprzedza cenę.

Linia OBV (On Balance Volume)

Do analizy przepływu kapitału towarzyszącego ruchom cen (obrotów) dobrze sprawdza się linia OBV. Budowa linii OBV jest dość prosta. W zależności od zmian kursu akcji (wzrost lub spadek) wolumenowi przypisuje się wartość odpowiednio dodatnią, lub ujemną. Wzrost kursu spółki przekłada się na uznanie wolumenu ze znakiem wartości dodatniej, natomiast spadek kursu spółki oznacza wolumen ujemny. Aktualne saldo narastające otrzymujemy dodając lub odejmując wolumen z każdego dnia, w zależności od kierunku zmian kursu spółki. Wielkość liczb nie ma znaczenia w przypadku linii OBV, istotny jest natomiast kierunek linii OBV. Przy analizie krzywej OBV stosować można zachowanie względem linii trendu, zachowanie innych elementów analizy technicznej (wsparcia, dywergencje).

Przykład rynkowy – interpretacja wskaźnika OBV

Przełamanie tendencji wzrostowej wskaźnika OBV poprzedziło zmianę trendu w notowanich akcji KGHM.

Przykład rynkowy – interpretacja wskaźnika OBV