Akcja kredytowa netto banków w strefie euro była w kwietniu solidna, mimo rosnących stóp procentowych. Mechanika bilansów banków sugeruje, że w najbliższej przyszłości stopy kredytowe będą nadal rosły szybciej niż stopy depozytowe.
Kredyty bankowe w strefie euro nadal mają się dobrze
W kwietniu kredyty bankowe netto dla gospodarstw domowych i przedsiębiorstw w strefie euro nadal osiągały dobre wyniki. Kredyty dla gospodarstw domowych praktycznie nie zmieniły się w porównaniu z poprzednimi miesiącami. Jedynie kredyty dla francuskich gospodarstw domowych nieco się osłabiły. Prawdopodobnie nadal obserwujemy pewne przeładowanie akcji kredytowej i refinansowania, co pozwala na utrzymanie niskich stóp procentowych, dopóki są one jeszcze dostępne. Ponieważ stopy procentowe dla gospodarstw domowych wciąż rosną, średnia stopa procentowa kredytów dla gospodarstw domowych w strefie euro (oparta na średniej ważonej wolumenem kredytów hipotecznych, konsumpcyjnych i innych) wyniosła w kwietniu 2,08%, co oznacza wzrost o 10 pb z poziomu 1,98% w marcu. Najniższa stopa w historii wynosiła 1,80% w czerwcu ubiegłego roku.
Wzrost ten nadal wydaje się niewielki, ale osiągnęliśmy już najwyższy wskaźnik od połowy 2019 r. A co ważne, w przygotowaniu są kolejne. Stopy procentowe podawane przez EBC, które tu analizujemy, są rejestrowane w momencie faktycznego zmaterializowania się kredytu w bilansach banków. Zwłaszcza w przypadku kredytów hipotecznych kończy się to procesem, który trwa tygodnie, a czasem nawet kilka miesięcy. Oprocentowanie oferowane dziś gospodarstwom domowym zwykle już wzrosło, ale te wyższe stopy z opóźnieniem pojawią się w stopach podawanych przez EBC.
Jak dotąd wzrost stóp był najbardziej wyraźny i dotkliwy w Niemczech. Włoskie gospodarstwa domowe przyzwyczaiły się już do powoli, ale systematycznie rosnących stóp procentowych od połowy 2020 r., a zaciągane przez nie kredyty pozostają najdroższe wśród największych gospodarek strefy euro. Tak jak przez większość ostatnich 20 lat. Stopy procentowe dla francuskich gospodarstw domowych również zaczynają rosnąć.
Średnie oprocentowanie kredytów zaciąganych przez gospodarstwa domowe (%)
źródło: ECB, ING-calculations
Również w kwietniu kredyty bankowe dla przedsiębiorstw były solidne. Liczba kredytów zaciąganych przez przedsiębiorstwa w Niemczech i we Włoszech utrzymuje się na stabilnym poziomie. Przedsiębiorstwa francuskie nawet zwiększyły liczbę zaciąganych kredytów. Popyt nadrabiający zaległości po zamknięciu zakładów pracy oraz dobre perspektywy w turystyce i innych sektorach usługowych mogą stanowić przeciwwagę dla niepewności i utrudnień w przemyśle. Niestety, nie są jeszcze dostępne dane dotyczące zaciągania kredytów w poszczególnych sektorach. Od początku bieżącego roku stopy procentowe wzrosły o 20 pb, choć w niektórych segmentach i krajach wzrost ten jest znacznie większy.
Kredyty bankowe dla gospodarstw domowych i przedsiębiorstw niefinansowych w strefie euro
źródło: ECB, ING-calculations
Kwietniowe napływy depozytów bankowych utrzymały się na stałym poziomie, kontynuując łagodną tendencję spadkową, która jest widoczna od połowy 2020 roku. Dotychczas oprocentowanie depozytów wzrosło w znacznie mniejszym stopniu niż oprocentowanie kredytów bankowych – w kwietniu wzrosło tylko o 3 pb w porównaniu ze styczniem. Nieuniknione jest, że oprocentowanie depozytów bankowych będzie rosło znacznie wolniej niż oprocentowanie kredytów. Podwyżki oprocentowania kredytów bankowych dotyczą wyłącznie nowych kredytów. Oprocentowanie niespłaconych kredytów o stałym oprocentowaniu pozostaje niezmienione do czasu zmiany oprocentowania, co – zwłaszcza w przypadku kredytów hipotecznych – może trwać kilka lat. Dlatego też podwyżki stóp procentowych przenikają do portfeli kredytowych banków bardzo powoli. Z drugiej strony, podwyżki oprocentowania depozytów dotyczą zazwyczaj od razu większości depozytów – z wyłączeniem depozytów stałych, które dla większości banków stanowią niewielką część depozytów.
Ta różnica w czasie między aktywami i pasywami banków pozwoliła bankom na bardzo stopniowe przenoszenie niższych stóp procentowych na deponentów, gdy w 2014 r. EBC zaczął naliczać ujemną stopę depozytową. Jednak teraz, gdy stopy rynkowe znów rosną, ten sam mechanizm działa w drugą stronę, na niekorzyść oszczędzających: jeśli banki chcą chronić swoją marżę odsetkową, muszą powoli podnosić stopy depozytowe.
Stopy procentowe kredytów bankowych będą nadal rosły
W tym roku stopy procentowe kredytów bankowych w strefie euro rosły, a w przyszłości czeka nas jeszcze więcej podwyżek. Podwyżki stóp depozytowych z pewnością będą znacznie opóźnione. Wolumen kredytów jak dotąd utrzymuje się na stałym poziomie. Jednak w obliczu zbliżających się kolejnych podwyżek stóp procentowych i przewidywanego przez banki znacznego zaostrzenia kryteriów przyznawania kredytów, w nadchodzących miesiącach warunki finansowania prawdopodobnie staną się mniej korzystne. W połączeniu z niepewnością gospodarczą prawdopodobne jest osłabienie wolumenu kredytów bankowych.
Materiał źródłowy: Bank Pulse: More eurozone bank lending in April against higher rates | Article | ING Think
Co powinieneś wiedzieć?