Europejski rynek gazu znajduje się w komfortowej sytuacji. Zapasy wykazują tendencję wzrostową i są na podobnym poziomie jak w roku 2021. Jeśli taka sytuacja się utrzyma, od przyszłej zimy zapasy powinny być bezpieczne. Nawet biorąc pod uwagę niepewność co do przyszłych przepływów gazu z Rosji. Niepewność ta oznacza, że rynek będzie nadal wyceniać znaczną premię za ryzyko.
Magazyny gazu wracają do pięcioletniego przedziału
Obawy o to, czy Europie wystarczy gazu na przetrwanie zimy okazały się przesadzone. W regionie w zasadzie zakończył się już sezon grzewczy i choć zapasy są nadal znacznie niższe od średniej pięcioletniej, to znajdują się na stosunkowo komfortowym poziomie. W miarę upływu roku różnica między zapasami a średnią pięcioletnią zmniejszała się. Ponadto poziom zapasów jest wyższy niż na tym etapie roku w 2018 r. i odpowiada poziomom z lat 2017 i 2021. Zapełnienie magazynów wynosi około 29%, w porównaniu z poziomem poniżej 20% w 2018 r. Istnieje kilka powodów, dla których zapasy zakończyły sezon grzewczy na stosunkowo komfortowym poziomie.
Europejski magazyn gazu (TWh)
źródło: GIE, ING Research
Łagodniejsza zima pomogła
Przed zimą 2021/22 istniało wiele obaw, że zapasy mogą być niewystarczające, zwłaszcza jeśli w regionie wystąpi zima chłodniejsza niż zwykle. Jednak w Europie zima była łagodniejsza niż zwykle, co przyczyniło się do zmniejszenia zapotrzebowania na ciepło. Międzynarodowa Agencja Energii (IEA) szacuje, że europejskie zapotrzebowanie na gaz spadło o około 4% rok do roku w sezonie grzewczym 2021/22 z powodu łagodniejszej pogody i słabszego popytu przemysłowego. Pomimo wysokich cen gazu szacuje się, że zapotrzebowanie sektora energetycznego w tym okresie wzrosło o około 1% rok do roku.
Wyższe ceny będą prawdopodobnie nadal wpływać na popyt na gaz w Europie w ciągu roku. MAE szacuje, że europejskie zapotrzebowanie na gaz w 2022 roku spadnie o około 6% rok do roku. Będzie to spowodowane niższym popytem przemysłowym, a także niższym zapotrzebowaniem sektora energetycznego w związku z przechodzeniem z gazu na węgiel oraz dalszą rozbudową źródeł odnawialnych.
Łagodniejsza zima w Europie
Anomalie temperatury w Europie – Luty 2022
źródło: NOAA
Silniejsze napływy LNG
W 2021 roku UE zaimportowała około 80 mld m3 skroplonego gazu ziemnego (LNG), co oznacza spadek z około 84 mld m3 w 2020 roku. Przez większą część 2021 r. ceny gazu w UE miały dyskonto w stosunku do azjatyckich cen spot LNG, co ograniczało napływ LNG do Europy. Sytuacja ta uległa zmianie w trakcie roku z powodu obaw o poziom zapasów magazynowych w UE. Sytuacja ta utrzymała się w 2022 r., co zapewniło rekordowy import LNG do UE w ostatnim czasie. Rynek europejski nadal ma przewagę nad azjatyckim i w rzeczywistości krzywa terminowa TTF ma przewagę nad azjatyckim LNG na rynku spot aż do 2023 roku. Powinno to zapewnić, że ładunki spotowe będą nadal trafiać do Europy. Zgodnie z unijnym planem REPowerEU, celem jest zwiększenie importu LNG o 50 mld m3 w tym roku. Aby to osiągnąć, UE musiałaby zasadniczo utrzymać podobne tempo importu, jakie obserwowaliśmy do tej pory w tym roku. Aby tak się stało, ceny w Europie będą musiały pozostać na poziomie wyższym niż ceny spotowe w Azji. W tym miejscu sytuacja staje się mniej jasna, biorąc pod uwagę niepewność co do apetytu Azji na LNG w nadchodzących miesiącach.
To, czy UE rzeczywiście potrzebuje takiej ilości dodatkowego importu LNG, będzie zależało od tego, jak będzie kształtował się przepływ rosyjskiego gazu w pozostałej części roku.
Przepływy rosyjskiego gazu
Głównym czynnikiem powodującym napiętą sytuację w sezonie zimowym 2021/22 były zmniejszone przepływy gazu z Rosji. W czwartym kwartale 2021 r. przepływy gazu z rosyjskich gazociągów do UE spadły o 24% w ujęciu rok do roku. Tendencja ta utrzymywała się w styczniu 2022 roku. Jednak od czasu wojny przepływy rosyjskiego gazu do Europy wzrosły. Średni dzienny przepływ w marcu wzrósł o 17% miesiąc do miesiąca i był o 40% wyższy od poziomu obserwowanego w styczniu. Europejscy odbiorcy, którzy podpisali kontrakty długoterminowe na rosyjski gaz, zwiększyli podobno nominacje[1] ze względu na dużą różnicę między cenami spotowymi a cenami w kontraktach długoterminowych. Podobnie, można oczekiwać, że przepływy spadną, jeśli ceny spotowe spadną w stosunku do kontraktów długoterminowych, i wydaje się, że właśnie to obserwujemy w chwili obecnej, wraz z wyprzedażą z którą ostatnio obserwowaliśmy w przypadku cen europejskich.
Dzienny przepływ gazu z rosyjskich gazociągów do Europy (mln m3/dobę)
źródło: ENTSOG, ING Research
Co dalej z poziomami składowania?
Jeśli od chwili obecnej do końca października będziemy obserwować wtłaczanie w takim samym tempie jak średnia pięcioletnia, poziom zapasów w Europie powinien być wyższy niż na początku sezonu zimowego 2021/22 i przekroczyć proponowany przez UE cel zapełnienia 80% zapasów do 1 listopada. Istnieje możliwość, że UE przekroczy ten cel, zwłaszcza jeśli przepływy rosyjskimi rurociągami pozostaną w dużej mierze niezakłócone, a import LNG utrzyma się na poziomie obserwowanym od początku roku. Choć oczywiście obecne poziomy cen tego nie odzwierciedlają, biorąc pod uwagę niepewność co do tego, jak będą kształtować się przepływy rosyjskiego gazu w sezonie wtłaczania i przyszłej zimy. Biorąc pod uwagę tę niepewność, oczekujemy, że ceny w Europie pozostaną na wysokim poziomie przez cały rok. Rozsądnie byłoby założyć, że przepływy gazu z Rosji ulegną pewnemu zmniejszeniu. Nawet jeśli Rosja nie ograniczyłaby przepływów, europejscy nabywcy prawdopodobnie niechętnie przedłużaliby długoterminowe kontrakty na rosyjski gaz, ponieważ kończą się one, biorąc pod uwagę dążenie Komisji Europejskiej do uniezależnienia się od rosyjskich paliw kopalnych. Według MAE europejscy nabywcy mają kontrakty na import odpowiadające 15 mld m3 rocznie, które wygasną do końca 2022 roku.
Materiał źródłowy: Uncertainty over Russian gas flows means large risk premium will remain | Article | ING Think
[1] Nominacja – zgłoszenie zapotrzebowania na Paliwo gazowe przez Odbiorcę do Sprzedawcy, określające ilość Paliwa gazowego
Co powinieneś wiedzieć?