Od budzenia się o tej samej porze każdego ranka do przewidywalnych, zwyczajowych wydatków, nasze dni są zaśmiecone nawykami, które zostały zakłócone przez środki, które mają zatrzymać nas w domach. Ale jedną z korzyści pozostawania w domu jest to, że większość z nas wydaje mniej. Przyglądamy się w jaki sposób możemy sprawić, że te zdrowsze zwyczaje finansowe się zakorzenią.
Istnieje pewien rytm, na którym opiera się większość zarządzania pieniędzmi. Wielu z nas posiada regularne dochody tygodniowe lub miesięczne, a zazwyczaj rachunki i płatności stałe są wykonywane mniej więcej w tym samym czasie.
Ale przymusowe zamknięcie na całym świecie oznacza, że wiele z tego rytmu się załamało. I chociaż początkowo wprowadza to dezorientację, nie jest to tak całkiem zła zmiana. Może stanowić także wyzwolenie. Zakłócone codzienne czynności mogą uwypuklić niepożądane nawyki związane z wydatkami, którymi można zarządzać.
Czas na nowe zwyczaje?
Richard Chataway w książce „The Behaviour Business” [Biznes zachowań] wyjaśnia, że przyzwyczajenia są niezwykle „ważne, ponieważ stanowią dużą część naszego zachowania systemowego czyli automatycznego”, ponieważ umożliwiają nam w pewnym stopniu funkcjonowanie na autopilocie, bez potrzeby czasochłonnego angażowania siły charakteru.
Ale ten wydłużony okres samoizolacji oznacza, że nie wykonujemy już wielu codziennych czynności. Przykładem mogą być uznaniowe wydatki.
Więcej gotówki w kieszeni
Jak można się spodziewać, wzorce wydatków zmieniały się dramatycznie w ubiegłym miesiącu.
W Holandii wystąpił istotny spadek wydatków opłaconych kartami debetowymi – 24% w skali roku. Takie miejsca jak kina, restauracje i obiekty sportowe też odczuwają ogromne spadki. W Chinach, co nie jest zaskoczeniem, zmniejszono wydatki w 15 kategoriach, w tym na podróże, fryzjerów oraz odzież i akcesoria. W Australii, uznaniowe wydatki w ubiegłym tygodniu były o 26% poniżej normalnego poziomu.
I podczas gdy my możemy wydawać więcej na takie rzeczy jak rozrywka domowa i artykuły medyczne, dla wielu z nas zmiany te pozostawiły nam wszystkim trochę więcej dochodu do dyspozycji niż normalnie. Patrząc na salda na kontach, zdajemy sobie teraz sprawę w jaki sposób małe oszczędności się sumują. I niekoniecznie musi się to zmienić, kiedy epidemia się zakończy.
Trzymanie się dobrych przyzwyczajeń
Przymusowa izolacja funkcjonuje już wystarczająco długo, aby zamienić zmiany w wydatkach na przyzwyczajenia. Ale nie ma jednej miary ile czasu potrzeba, aby przyzwyczajenia weszły w krew.
W jednym badaniu wykazano, że tworzenie się przyzwyczajeń może potrwać od 18 do 254 dni. Czas jest inny dla każdej osoby, zachowania i kontekstu, i dlatego warto pomyśleć o tym, jakie zmiany w wydatkach chcesz zachować, kiedy epidemia się zakończy.
Utworzenie się przyzwyczajenia wymaga trzech elementów: bodźca, rutyny i nagrody.
Na przykład, pojawienie się na stacji kolejowej mogło wcześniej być bodźcem, aby wpaść do kawiarni na poranną kawę. A nagrodą była dawka kofeiny i rozmowa z baristą. Jednak bez tego bodźca już nie masz okazji do zapłacenia 15 złotych za macchiato. Jeśli tak jak ja, nadal potrzebujesz porannej kofeiny, to może już zacząłeś powtarzać nowe zachowania. Sobotni poranek może teraz wiązać się z zamawianiem większej ilości mielonych ziaren kawy do wykorzystania we własnej kawiarce.
Podobnie, koszty podróży mogły zostać zastąpione przez użycie roweru w celu uniknięcia zamkniętych przestrzeni. Kanapkę, którą zwykle kupowałeś w porze lunchu na głównej ulicy, można było zastąpić gotowaniem dużej kolacji, aby resztki zostały jeszcze na lunch. To z kolei może mieć wpływ na wydatki w supermarkecie.
Niezależnie od tego, jakie działania są dla ciebie istotne, warto poświęcić chwilę na zastanowienie się, jak zakłócone nawyki związane z wydawaniem pieniędzy mogą teraz przynieść ci oszczędności. Jeśli jest to coś, co chcesz kontynuować na dłuższą metę, ekonomia behawioralna ma kilka wskazówek, które pomogą utrwalić nawyki:
Jak powstają przyzwyczajenia: Modelowanie tworzenia się przyzwyczajeń w realnym świeci.
1. Spraw, aby były łatwe
Zbuduj swoje otoczenie w taki sposób, aby twoje nowe przyzwyczajenia były łatwe. Na przykład, jeśli zacząłeś obliczać swoje wyjścia i chcesz dalej tak robić, ułatw to sobie ściągając aplikację, która będzie automatycznie zapisywać wydatki, płać gotówką, aby widzieć, ile wychodzi z portfela i ile zostaje każdego dnia, albo noś w torebce długopis i kartkę, aby zapisywać wydatki na bieżąco. Wszystko to ułatwi cały proces. Można wykonać kolejny krok, który nie jest taki trudny, na przykład chodząc tylko z gotówką do supermarketu.
2. Przestrzegaj własnych zasad
Ustal zasady, których jesteś w stanie przestrzegać przy wprowadzaniu nowego przyzwyczajenia. Na przykład, jeśli twoje codzienne wydatki na kawę zmniejszyły się i chcesz, aby tak pozostało, nie przejdź obok kawiarni, nie kupuj kawy za gotówkę, ani nie ustalaj prostego dziennego limitu. To są wszystko proste zasady, których łatwo przestrzegać, kiedy ogarnie się pokusa.
3. Niech oszczędzanie stanie się oczywiste
Mierz korzyści z nowych przyzwyczajeń. Na przykład, jeśli teraz oszczędzasz dodatkowo 100 złotych tygodniowo dzięki zlikwidowaniu wydatków na wyjścia towarzyskie i chcesz, aby tak zostało, spraw, aby oszczędności były oczywiste. Można to osiągnąć przez fizyczne wkładanie gotówki do słoika i obserwowanie, jak się zapełnia, albo zapisywanie tej gotówki w aplikacji do zarządzania gotówką, która obwieszcza kolejne etapy oszczędności. Ustalenie jasnych celów oznacza także, że widać, jak do tego celu się zbliżasz
4. Podejmuj teraz decyzje
Nie czekaj, aż wszystko wróci do względnej normy, buduj przyzwyczajenia teraz.
Jeśli teraz robisz zakupy raz na tydzień i stwierdzasz, że zmniejsza to wydatki na artykuły spożywcze, zdecyduj, że tak będziesz robił dalej i podejmij takie zobowiązanie. Może to wymagać sporządzania listy zakupów, więc o niczym nie zapominaj, żeby nie trzeba było wracać, poproś, aby domownicy zlecili ci tę odpowiedzialność, albo zmagazynuj trochę zapasów, by móc zrobić posiłek w każdym momencie. Kiedy nie robisz zakupów codziennie, możesz obejrzeć rachunek ze sklepu spożywczego i są mniejsze pokusy małych wydatków każdego dnia. Możesz także planować i kupować hurtowo, w ten sposób konsumując bardziej oszczędnie.
Czynności rutynowe i przyzwyczajenia rozszerzają potencjał umysłowy i sprawność, ponieważ wymagają mniejszej liczby procesów poznawczych – są automatyczne. Podczas gdy korzyści płynące z zaburzonych nawyków mogą być wystarczającym bodźcem do ich podtrzymania po tym, jak wszyscy wrócimy do naszych normalnych rutynowych zajęć, pomocna dłoń zawsze się przyda.
Te bezprecedensowe okoliczności, w których załamały się nasze codzienne przyzwyczajenia, mogą nieoczekiwanie zaoferować nam odpowiednie warunki do wypracowania nowszych, zdrowszych nawyków finansowych.
Źródło: “How the lockdown can help you develop better financial habits”
Autorzy:
Jessica Exton (Behavioural Scientist)
Co powinieneś wiedzieć?