Ponieważ Covid-19 ma charakter globalny, ryzyko związane z łańcuchem dostaw dla gospodarki strefy euro znacznie wzrosło. Z naszej analizy wynika, że zagrożenia dla strefy euro pochodzą głównie z Chin i Włoch.
W miarę rozprzestrzeniania się wirusa koronaawirusowego pojawia się jedno wielkie pytanie: jak duży będzie wpływ na gospodarkę strefy euro. Oczywiście istnieje kilka kanałów, którymi dotknięta zostanie gospodarka strefy euro – na przykład słabszy popyt ze strony Chin i innych krajów azjatyckich, wpływ środków zapobiegawczych i ogólnie większa niepewność. Zakłócenia w łańcuchu dostaw są jednak duże. W miarę zamykania fabryk na całym świecie produkcja staje się coraz bardziej rozdrobniona, co może mieć znaczący wpływ na produkcję w strefie euro.
Aby ocenić stopień narażenia całego łańcucha dostaw strefy euro na Covid-19, wykorzystujemy narażenie łańcucha wartości strefy euro w czterech krajach, w których odnotowano najwięcej przypadków tego wirusa, z wyjątkiem Iranu. Pozostają Chiny, Korea i Włochy.
Wykorzystując międzykontynentalne tabele przepływów międzykontynentalnych OECD, szacujemy wartość dodaną Chin, Korei Południowej i Włoch w całkowitej produkcji krajów strefy euro. Jest to suma nakładów pośrednich wytworzonych przez dotknięte kraje wykorzystana w produktach końcowych wytworzonych przez kraje strefy euro. Na przykład część samochodowa z Chin wykorzystana w produkcji samochodów w Niemczech. W tym szacunku uwzględniono również nakłady pośrednie, na przykład koreański półprzewodnik, który jest wykorzystywany w komponencie elektronicznym przywożonym ze Stanów Zjednoczonych przez producenta ze strefy euro. Brzmi skomplikowanie? Dzieje się tak dlatego, że w dzisiejszych czasach zazwyczaj mamy do czynienia z globalnymi łańcuchami dostaw.
Stwierdzamy, że narażenie pozostałej części gospodarki strefy euro na pośrednie nakłady Włoch nie jest tak duże, jak można by się spodziewać. Chociaż ogólnie rzecz biorąc, złota zasada głosi, że bliskość zwiększa wpływ na gospodarkę danego kraju, niekoniecznie dotyczy to Włoch. Reszta zaangażowania strefy euro w produkcję chińską jest w rzeczywistości większa niż zaangażowanie w produkcję włoską, wynoszące odpowiednio 0,8 i 0,6% wartości dodanej strefy euro.
Ekspozycja Korei na produkcję w strefie euro jest znacznie mniejsza i wynosi 0,1 %, a zatem stanowi znacznie mniejsze ryzyko. Jeżeli jednak nakłady są niezbędne i trudne do zastąpienia, mogą mieć istotny wpływ na łańcuch dostaw, gdy są niedostępne, pomimo mniejszego udziału przemysłu koreańskiego.
Rys. 1: Narażenie kraju na COVID-19 krajów dotkniętych chorobą

Duże różnice pod względem zaangażowania poszczególnych krajów
Weźmy na przykład takie kraje jak Słowacja, Słowenia i Malta, ponieważ ich ekspozycja na Włochy jest stosunkowo duża, co plasuje je na szczycie listy pod względem ogólnej ekspozycji na te trzy kraje w wysokości 4,8 %, 4 % i 3 % wartości dodanej.
Kraje, które w największym stopniu polegają na chińskich nakładach pośrednich w swojej produkcji, to Słowacja, Estonia i Słowenia – 2,3 %, 1,8 % i 1 % wartości dodanej. Większe gospodarki, takie jak Niemcy, Hiszpania, Francja i Niderlandy, są narażone na kontakt z Chinami na poziomie około 0,8%. Słowacja jest jedynym krajem należącym do strefy euro, który jest w znacznym stopniu narażony na kontakt z Koreą na poziomie 1,5% wartości dodanej. W przypadku Włoch, sąsiedniej Słowenii i Malty ekspozycja w obu tych krajach wynosi 2%, natomiast w przypadku Luksemburga i Słowacji również ponad 1%. Francja, Niemcy i Hiszpania mają podobne ekspozycje wobec Włoch na poziomie 0,7, 0,7 i 0,6 % wartości dodanej.
W podziale na sektory, tekstylia, elektronika i sprzęt elektryczny zajmują wysokie miejsca na liście. Dzięki narażeniu zarówno Włoch, jak i Niemiec, produkcja pojazdów i innych środków transportu również zajmuje wysokie miejsce na liście, które już po wprowadzeniu nowych norm emisji borykają się z problemami po stronie podaży.
Mimo że Korea odgrywa ważną rolę w globalnej podaży półprzewodników, narażenie elektroniki strefy euro na wpływy z Korei jest ograniczone w porównaniu z narażeniem Włoch i Chin. Jednak nawet niewielkie zakłócenia mogą mieć istotny wpływ.
Rysunek 2: Ekspozycja sektora euro na COVID-19 w krajach dotkniętych kryzysem

Ekspozycja w łańcuchu dostaw w kategoriach wartości nie jest liniowa. Istotny wkład, ale o niskiej wartości, może nadal powodować zamknięcie całego łańcucha dostaw, jeśli nie jest dostępny. Narażenie pod względem wartości dodanej powinno być postrzegane jako wskaźnik potencjalnej liczby zasadniczych części w łańcuchu dostaw produkowanych przez kraje, których to dotyczy.
Ponieważ wpływ na całkowity PKB wydaje się niewielki, można by sądzić, że będzie on niewielki, ale niewielkie zakłócenia mogą spowodować przerwy w produkcji znacznie większe niż wynikałoby to z tych liczb.
Dlatego też trudno jest ocenić, gdzie produkcja zostanie zakłócona w największym stopniu, ale różnice w narażeniu na zakłócenia w Chinach, Korei i we Włoszech pokazują, które kraje i sektory mają średnio większe szanse na to, że zostaną dotknięte.
Żródło: “Eurozone: Gauging possible supply chain disruptions from Covid-19”
Autorzy:
Bert Colijn (Senior Economist, Eurozone)
Carsten Brzeski (Chief Economist, Eurozone and Global Head of Macro)
Timme Spakman (Economist, International Trade Analysis)