Ogromne wyzwania w zakresie zrównoważonego rozwoju, przed którymi stoją firmy i konsumenci

Potrzeba przejścia na gospodarkę o obiegu zamkniętym jest tak pilna jak zawsze, ale główny ekonomista grupy ING – Mark Cliffe identyfikuje sześć kluczowych wyzwań, przed którymi stoimy aby osiągnąć ten ideał.

Firmy odgrywają kluczową rolę w zwalczaniu wyczerpania zasobów poprzez przyspieszenie postępu w kierunku gospodarki o obiegu zamkniętym. W listopadowym międzynarodowym badaniu ING na temat stosunku konsumentów do gospodarki o obiegu zamkniętym stwierdzono, że brak odpowiedzi na to wyzwanie może spowodować powszechny sprzeciw. W rzeczywistości 64% ankietowanych Europejczyków stwierdziło, że firmy spotkałyby się z negatywną reakcją konsumentów, jeśli nie podejmą działań w celu ograniczenia swojego wpływu na środowisko.
Jednak łatwiej to powiedzieć niż zrobić. Badanie pozwoliło określić sześć wyzwań, przed którymi stoją firmy przechodzące na modele biznesowe o zamkniętym obiegu. Same siły rynkowe nie wystarczą.

Popyt konsumpcyjny

Podczas gdy głośna, ale wciąż rosnąca mniejszość konsumentów opowiada się za zrównoważonym życiem, nadal istnieje niechęć do płacenia za to. Ankiety pokazują, że niewielu konsumentów jest gotowych zapłacić więcej za produkty ekologiczne, nie mówiąc już o tych, którzy w pełni przestrzegają zasad okólnych. Ostatnie wyniki naszego badania pokazują, że 82% Europejczyków preferuje atrakcyjną cenę za artykuły gospodarstwa domowego, takie jak pralki lub kanapy, niż możliwość naprawy przedmiotu (36%).
Ale konsumenci mogą chcieć zapłacić trochę więcej w imię zrównoważonego rozwoju. Prawie połowa europejskich ankietowanych stwierdziła, że ​​nie potrzebuje żadnej zachęty finansowej, aby zachęcić ich do recyklingu. Ponadto naprawienie uszkodzonej lodówki miałoby sens tylko dla połowy Europejczyków, biorąc pod uwagę, że koszty naprawy wyniosły co najmniej 30% kwoty zakupu nowej. Można wywnioskować, że wśród konsumentów wciąż dominuje bilans kosztów w decyzjach zakupowych. Konsumenci zdają sobie jednocześnie sprawę, że inwestycje muszą skądś pochodzić.

Brak zarówno przyjętych definicji, jak i oznakowania produktów zamkniętego obiegu nie pomaga, ale firmy z pewnością stoją przed wyzwaniem, aby ceny zrównoważonych produktów były konkurencyjne.

Przeciwstawne trendy

Zrównoważony rozwój jest obecnie trendem kulturowym. Badanie podkreśla, że ​​obawy dotyczące odpadów z tworzyw sztucznych nagle rywalizują z obawami dotyczącymi zmian klimatu. Niestety, istnieją inne trendy kulturowe, które nadal działają w przeciwnym kierunku. Niektóre modele biznesowe nie tylko ze stałą intensywnością marnotrawią, ale aktywnie przyspieszają wykorzystanie zasobów. Szybko mieniające się trendy w modzie (“fast fashion”) spowodowały gwałtowny wzrost zakupów i utylizacji odzieży, przy jak dotąd ograniczonym sprzeciwie. 
E-commerce  napędza kulturę nadmiaru zamówień, szybkiej dostawy i zwrotu.
Co więcej, rozwijająca się klasa średnia wśród rynków wschodzących przyjmuje nawyki konsumpcyjne krajów rozwiniętych.

Presja inwestorów na CSR

Firmy spotykają się również z presją ze strony inwestorów, by wprowadzały “zamknięty obieg” i przyjmowały bardziej etyczne zasady odpowiedzialności korporacyjnej i społecznej (CSR). Jednak gdy ten trend rośnie, wzmagają się kontrowersje dotyczące tego, czy zasady te prowadzą do wyższych zwrotów z inwestycji. Niektóre badania pokazują, że tak. Kwestia, czy opłacalność zrównoważonych zasad jest przyczyną, czy efektem sukcesu w biznesie, pozostaje jednak nierozwiązana.

Koszty

Dla wielu firm taniej jest używać surowców pierwotnych lub produkować nowe części, niż zajmować się recyklingiem, ponownym użyciem lub ponownym montażem. Ceny surowców nieodnawialnych, choć niestabilne, od dziesięcioleci skaczą wokół płaskiego trendu, co stanowi niewielką zachętę do ograniczania ich zużycia. Tymczasem koszt naprawy produktów konsekwentnie wzrastał w ostatnich latach, nawet gdy ceny nowych produktów spadały.
To zła wiadomość dla gospodarki o obiegu zamkniętym, ponieważ badanie potwierdziło, że względny koszt naprawy jest kluczowym czynnikiem skłonności konsumentów do naprawy zamiast wymiany urządzeń. Niedawne ogłoszenie przez Unię Europejską zasad „prawa do naprawy”, aby zmusić producentów do dostarczania części zamiennych przez okres do 10 lat, jest jedynie niewielkim krokiem do rozwiązania tego problemu.

Kultura

Oprócz kosztów przedsiębiorstwom łatwiej jest kontynuować tradycyjne metody produkcji i dystrybucji wymagające dużych nakładów. Chociaż oświecone duże korporacje i idealistyczne start-upy stosują zasady o obiegu zamkniętym, pozostaje jeszcze długa droga do zmiany kultury korporacyjnej w tym kierunku. Częściowo dzieje się tak, ponieważ w przeciwieństwie do tradycyjnego liniowego modelu biznesowego, okrągły model biznesowy obejmuje nowe formy współpracy w ramach istniejących łańcuchów dostaw.

Kreatywność

Po zaakceptowaniu kultury o obiegu zamkniętym firmy muszą teraz inwestować w nią i kolejne wprowadzać innowacje. Kreatywność jest wymagana nie tylko w zakresie ekoprojektu, ponownego wykorzystania, naprawy i recyklingu, ale także procesów biznesowych, łańcuchów dostaw i rynków w celu recyklingu i zakupu używanych produktów, części i materiałów. Przełomowe odkrycia pomogłyby w rozwiązaniu innych problemów.
Precedens szybkiego postępu w obniżaniu kosztów energii odnawialnej oraz rozwój nowych firm platformowych daje nadzieję, że biznes może pomóc przyspieszyć postęp w kierunku gospodarki o obiegu zamkniętym w dłuższej perspektywie.

Mark Cliffe
Główny ekonomista