Czy studiowanie się opłaca?
Kilka lat temu w USA naukowcy z Georgetown University Center on Education and the Workforce wyliczyli, że pracownicy z dyplomem uniwersytetu zarabiają w ciągu życia przeciętnie 1.000.000$ więcej niż osoby bez wykształcenia wyższego. Oczywiście różnice znacząco się wahały w zależności od rodzaju wykształcenia wyższego. Najbardziej opłacalne w USA było studiowanie kierunków inżynierskich, a najmniej opłacalne kierunków pedagogicznych. Warto się więc zastanowić czy i w Polsce opłaca się inwestować w wyższe wykształcenie?
Badania w Polsce
W Polsce również przeprowadzono szereg badań. Z badań wynika, że mediana miesięcznych wynagrodzeń osób z wyższym wykształceniem jest wyższa niż osób z wykształceniem średnim. Warto jednak zwrócić uwagę na fakt, że osoby z wykształceniem wyższym magisterskim przeciętnie poświęciły na zdobycie dyplomu ponad 5 lat, w którym jeżeli studiowały dziennie najprawdopodobniej nie mogły podejmować zatrudnienia.
Tabela 1. Mediana wynagrodzeń w zależności od poziomu wykształcenia
mediana | |
podstawowe i gimnazjalne | 2 600 PLN |
zasadnicze zawodowe | 2 700 PLN |
policealne | 3 058 PLN |
średnie i pomaturalne | 3 000 PLN |
niepełne wyższe | 3 850 PLN |
wyższe zawodowe | 3 800 PLN |
wyższe magisterskie | 4 250 PLN |
Źródło: Sedlak&Sedlak OBW 2016 za wynagrodzenia.pl
Poziom wynagrodzeń bardzo mocno zależy od kierunku, który studiujemy. Więcej zarabiały osoby z wykształceniem wyższym informatycznym niż pedagogicznym. Warto zwrócić uwagę, że osoby z wykształceniem średnim zarabiały więcej niż osoby po ukończeniu studiów pielęgniarskich.
Tabela 2. Miesięczne wynagrodzenie całkowite
osób, które ukończyły różne kierunki studiów
informatyka | 6 250 PLN |
elektronika i automatyka | 5 900 PLN |
ekonomia, finanse, zarządzanie | 4 500 PLN |
pedagogiczne | 3 013 PLN |
pielęgniarstwo | 2 670 PLN |
Źródło: Sedlak&Sedlak OBW 2015 za wynagrodzenia.pl
Ile jest warty dyplom? – liczymy
Do naszych wyliczeń przyjęliśmy następujące założenia:
– średni realny wzrost wynagrodzeń w długim okresie na poziomie 3%;
– osoby z wyższym wykształceniem nie pracują w trakcie 5 lat studiów;
– pomijamy koszty nauki – zakładamy studia na uniwersytecie państwowym na kierunku dziennym;
– wynagrodzenia rosną w takim samym tempie wraz ze stażem pracy dla wszystkich pracowników;
– pracownicy przechodzą na emeryturę w wieku 65 lat;
– stopę dyskontową inwestycji 5% (2 p. proc. powyżej stopy wolnej od ryzyka).
Wyniki
Poniżej prezentujemy wartość dyplomu w zależności od kierunku studiów. Wartość dyplomu jest to zdyskontowana różnica w zarobkach między osobą z wykształceniem średnim, a osobą z wykształceniem wyższym w przeciągu całej kariery zawodowej.
Najwięcej warty jest dyplom studiów informatycznych, blisko 750 tys. złotych. Gdy tymczasem za przyjemność studiowania kierunków pielęgniarskich i pedagogicznych, a później wykonywania zawodu pielęgniarki czy nauczyciela trzeba zapłacić.
Tabela 3. Wartość dyplomu studiów magisterskich
informatyka | 748 270,23 PLN |
elektronika i automatyka | 651 018,36 PLN |
ekonomia, finanse, zarządzanie | 262 010,86 PLN |
pedagogiczne | -151 170,68 PLN |
pielęgniarstwo | -246 477,52 PLN |
Podsumowanie
Powyższe wyliczenia należy traktować z przymrużeniem oka ze względu na ilość czynników, które zostały pominięte w wyliczeniach. Widać, że warto inwestować w studia, ale nie we wszystkie kierunki. Studiowanie niektórych kierunków, jeżeli chodzi tylko o aspekt finansowy, może nie zawsze być opłacalne.