Cenniejsze niż złoto i diamenty – metale ziem rzadkich

Zasadniczo nauki o finansach dzielą aktywa na 4 kategorie: Akcje, Obligacje, Surowce i Gotówka oraz instrumenty pochodne bazujące na tych 4 rodzajach aktywów. Klasę aktywów surowce możemy podzielić na: surowce rolne (np. kakao, cukier, pszenica), surowce energetyczne (np. ropa naftowa, gaz ziemny, węgiel kamienny), metale (np. miedź, złoto, platyna, srebro). Wśród metali mało znanym ale zyskującym dynamicznie na znaczeniu jest surowiec „metale ziem rzadkich”.

Metale ziem rzadkich – koszyk metali

„Metale ziem rzadkich” jest to koszyk metali, w skład którego wchodzą metale rzadko występujące na powierzchni ziemi. Metale ziem rzadkich znajdują zastosowanie w najbardziej dynamicznie rozwijających się dziedzinach przemysłu wysokich technologii takich jak: lotnictwo, loty kosmiczne, produkcja telefonów komórkowych (smartfonów), katalizatorów, klisz rentgenowskich, wysokoenergetycznych materiałów magnetycznych, medycyna, ekranów LCD, diod LED, ogniw akumulatorowych, dysków twardych, silników do samochodów hybrydowych. Zapotrzebowanie na metale ziem rzadkich dynamicznie rośnie; w 1950 było to mniej niż 100 ton rocznie; w 1990 roku 40.000 ton rocznie; w 2000 roku 80.000 ton a obecnie ponad 200.000 ton.

Metal	Zdjęcie	Opis
Cer		Cer występuje w skorupie ziemskiej w ilości 68 ppm (wagowo, 0,0045%). Odkryty w 1803 roku przez niemieckiego chemika Martina Heinricha Klaprotha, a także przez Berzeliusa i Hisingera. Wykorzystywany do produkcji katalizatorów, stopy metali w medycynie.
Dysproz		Zawartość dysprozu w skorupie ziemskiej wynosi około 5,2 mg/kg, a w wodzie morskiej 0,9 ng/L[13]. W 1878 odkryto, że rudy erbu zawierają tlenki holmu i tulu. Francuski chemik Paul Émile Lecoq de Boisbaudran podczas swojej pracy w Paryżu w 1886 nad tlenkiem holmu zdołał wyodrębnić tlenek dysprozu. Jest na tyle miękki, że można kroić go nożem jak masło i łatwo poddaje się obróbce mechanicznej. Właściwości fizyczne dysprozu w bardzo dużej mierze zależą nawet od niewielkich ilości zanieczyszczeń. Wykorzystywany do silnych magnesów, laserów.
Europ		Europ występuje w skorupie ziemskiej w ilości 2,1 ppm. Został odkryty w 1892 r. Wykorzystywany do wyświetlaczy ciekłokrystalicznych, oświetlenia fluorescencyjnego.
Itr		Został odkryty w roku 1789 przez Johana Gadolina w Finlandii, wyodrębniony przez Friedricha Wöhlera w roku 1828. Występuje w skorupie ziemskiej w ilości 30 ppm. Wióry itru zapalają się na powietrzu gdy temperatura przekroczy 400 °C. Wykorzystywany w luminoforach, ceramice, stopach metali.
Skand		Został odkryty w roku 1879 przez Larsa Fredrika Nilsona, w Uppsali, w Szwecji. Występuje w skorupie ziemskiej w ilości ok. 16 ppm w postaci minerału tortweitytu (Sc2Si2O7). W wodzie występuje w ilości 0,000004 ppm, w zwierzętach lądowych 0,00006 ppm, u ssaków głównie w kościach i sercu. Wykorzystywany jest do produkcji metali do przemysłu lotniczego i kosmicznego
Promet		Pierwiastek ten został otrzymany w 1945 r. przez J. A. Marinsky’ego, C. D. Coryella i L. E. Glendenina w produktach rozszczepienia uranu w reaktorze jądrowym. Żadna ilość pierwotnego prometu nie występuje na Ziemi. Mimo to śladowe ilości tego pierwiastka (4 części na kwintylion, pod względem masy) zostały stwierdzone w rudach uranu pochodzących z Konga, gdzie powstały jako produkt samorzutnych reakcji rozszczepienia jąder uranu. Wykorzystywany jest przy produkcji promieniowania beta.
Samar		Został odkryty w 1853 r. przez szwajcarskiego chemika Jeana Charles’a Galissard de Marignaca podczas analizy spektroskopowej dydymu. Samar występuje w skorupie ziemskiej w ilości 7,9 ppm. Wykorzystywany jako magnesy do pracy w wysokich temperaturach, prętach sterujących reaktory.

Metale ziem rzadkich – popyt i podaż

W związku z tym, że metale ziem rzadkich maja ograniczoną stronę podażowa ich ceny w dużym stopniu ulegają wahaniom, gdy pojawi się jakaś nowoczesna technologia, która wymaga jego zastosowania. Część z tych metali nie występuje w warunkach naturalnych i jest wytwarzana laboratoryjnie. Dlatego po okresie dynamicznego wzrostu cen, opłaca się zwiększyć nakłady na ich wytwarzanie i po skokowym wzroście ceny metali tracą. Większość z nich nie jest sprzedawana na rynkach finansowych osobno ale w koszykach, w których znajduje się pewna ich ilość.

Metale ziem rzadkich – budowa portfela

Rynek metali ziem rzadkich jest jeszcze w powijakach. Będzie się jednak szybko rozwijać w kolejnych latach. Może stanowić ciekawa okazję do dywersyfikacji aktywów, gdyż jest bardzo nisko skorelowany z pozostałymi aktywami a nawet z surowcami. Ich wartość jednak podlega dość dużym wahaniom, tak więc zaleca się aby inwestycje w to aktywo nie stanowiło znacznego udziału w portfelu.