Weekendowy kongres partii rządzącej i niefortunne wypowiedzi prezesa spowodowały, że Ministerstwo Rozwoju musiało energicznie zareagować na tą sytuację, publikując jeszcze przed otwarciem poniedziałkowej sesji, obszerny materiał opisujący plany, co do dalszego funkcjonowania Otwartych Funduszy Emerytalnych. W obliczu wcześniejszych obaw o II rozbiór OFE, przedstawione propozycje są raczej pozytywnym zaskoczeniem.
Koncepcja zmian w systemie emerytalnym według zaprezentowanych materiałów obejmuje 3 podstawowe elementy:
- 25% aktywów OFE (innych niż akcje krajowych spółek, np. depozyty, obligacje korporacyjne czy municypalne, akcje zagranicznych spółek, łącznie 35 mld PLN) z tzw. II filara zostanie przeniesiona do Funduszu Rezerwy Demograficznej (FRD). Środki przeniesione do FRD będą zarządzane przez Polski Fundusz Rozwojowy i mają służyć zabezpieczeniu współfinansowania emerytur obecnych uczestników OFE oraz zostać inwestowane zgodnie z priorytetami planu rozwojowego rządu;
- Kwota 75% środków aktywów OFE (ok. 103 mld zł) zostanie przeniesiona z II filaru do III filaru i ulokowana na indywidualnych kontach emerytalnych. Planuje się również zamianę dotychczasowych OFE na TFI.
- Trzeci element to rozwinięcie III filaru przez utworzenie dobrowolnych pracowniczych programów emerytalnych, w większych przedsiębiorstwach będą to tzw. pracownicze plany kapitałowe (PPK) a w mniejszych indywidualne plany kapitałowe. W tym miejscu warto wspomnieć, iż rząd bierze pod uwagę obniżenie opodatkowania dochodów kapitałowych od osób fizycznych z 19 proc. na 10 proc. w przypadku inwestycji długoterminowych powyżej 12 miesięcy.
Program budowy kapitału zakłada ponad 120 mld zł napływu nowych środków na polski rynek kapitałowy po 10 latach jego funkcjonowania przy składce 4 proc. Środki te mają pochodzić z rozwoju dodatkowych form budowania kapitału emerytalnego. Pracownicy będą mogli korzystać z dobrowolnych planów kapitałowych – 2 proc. składki pracowniczej plus 1,5 proc. pracodawca i 0,5 proc. z funduszu pracy. To właśnie te środki będą mogły trafić na rynek kapitałowy.
Symulacja wysokości kapitału i świadczeń. Składka 4% w okresie oszczędzania
Przy założeniu 3% realnej rocznej stopy zwrotu z inwestycji i 2% realnym rocznym tempie wzrostu wynagrodzenia, wkład w postaci atrakcyjnych dla pracownika i pracodawcy zachęt ze strony Państwa ma wynosić blisko 30%.
Publikacja rządowych planów związanych z OFE powinna odsunąć na drugi plan element niepewności. Widomo bowiem, że nie dojdzie do nacjonalizacji funduszy i zwiększonej podaży akcji, której najbardziej obawiał się rynek. Dodatkowo w długim terminie na rynek akcji może trafić nowy kapitał pochodzący z tzw. programu budowy kapitału. Już teraz spodziewane jest większe korekcyjne odbicie w górę na GPW, jeśli tylko pozwoli na taki scenariusz otoczenie zewnętrzne.
Zdaniem specjalistów na znaczeniu zyska również rynek Catalyst. Model krajowego rynku finansowego zbliży się do modelu niemieckiego z dużym udziałem długu, a odejdzie od modelu anglosaskiego. Większe znaczenie będzie miało wykorzystanie obligacji jako źródła finansowania. Nie bez znaczenia w procesie budowania kapitału będą zapowiadane ulgi podatkowe dla inwestycji długoterminowych. Wspierać one będą nie tylko spółki dywidendowe, ale również inwestycje na rynku obligacji, w celu wykorzystania tego instrumentu do inwestycji długoterminowych.